Alpullu - Şeker Bayramı - Hüner Şencan

1933 yılında gazetelerde bir hafta boyunca Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti tarafından ilan veriliyor: "Vatandaş bayramda şeker yeme"... "Üzüm, incir, kayısı veya fıstıkla idare et" deniyor. Sebebi bayramlarda şekerin fazla tüketiliyor olması... Ama niçin özellikle Ramazan Bayramına özgü olarak bu ilan veriliyor? Her zaman, bu bayramı kutlasın-kutlamasın herkes için, herkese yönelik olarak verilmesi daha doğru olmaz mıydı?

O dönemden kalma alışkanlıktır. Dini Ramazan bayramımızı Şeker Bayramı olarak isimlendirdiler. Bu fikir kimden çıktı bilmiyoruz. Günümüzde dahi bazı kişiler ideolojik bir saplantı olarak "şeker bayramı" demeyi tercih ederler. Ramazan bayramı şeker gibi bir bayramdır ve Şeker Bayramı denmesinde hiç bir sakınca yoktur ama bu deyişi özellikle din dışı bir tavrı, tutumu yansıtmak amacıyla kullanmak isteyen kişilerin tavırları da oldukça tuhaftır hani. Ramazan bayramımızı belki tahfif etmek için kullandığınız Şeker Bayramı sözcüğü bizim dilimizde, bizim gönlümüzde Şeker gibi bir yere oturmuştur. Otuz gün sevap kazanan insanımızın ağzını, gönlünü, ilişkilerini tatlandırmıştır. Fakirleri, çocukları, yaşlıları, hastaları sevindirmiş gönüllerini hoş etmiştir. Öyle anlaşılıyor ki "ideolojik şeker" ile "gönül şekeri" aynı değil... Bizim şeker bayramımız, sevap kazanma bayramımızdır... Kazandığımız sevaplardan dolayı ağzımızı tatlandırırız ve gönlümüzü... Çevremizdeki diğer insanların gönüllerini...
----
Osmanlı arşivi belgesi: Yer Bilgisi:101-5055,
Belge Tarihi: H-11-10-1160 (15 Ekim 1747)

Dergah-ı Ali çavuşları ve duacısı her sene Ramazan Bayramı arifesinde sarayda dua ettiğinden mutad vechile üç bin çürük akça verilmesi. BOA. C. SM, 101-5055-2

Arz-ı bendeleridir ki
Dergâh-ı âlî çavuşları du‘acısı beher sene îd-i fıtr arefesinde saray-ı cedîd-i âmirede du‘âgûyân olduğu için üç bin çürük akçe verilmek mu‘tâd olmağla yüz altmış senesi îd-i fıtr için dahi meblağ-ı mezbûr i‘tâ olunmak recâsıyla merkūm çavuşlar du‘âcısı kulları arzuhâl eder. Ma‘lûm-ı devletleri buyuruldukda derkenârda mastûr sâbıkı mûcebince sene-i mezkûra mahsûben zikr olunan üç bin çürük akçeye tezkiresi verilmek bâbında fermân devletlü sa‘âdetlü sultânım hazretlerinindir. Bende-i El-Hâc İsmail du‘âcı… Telhîsi mûcebince tezkiresi verilmek buyuruldu. 11 L. sene [1]160, Miladi 1748.

---