Alpullu - Şark Şimendifer Hattı

Bir kere… Bu "şark" denen kelime bizim şarkımız değil, Batının... Ve Şark Şimendiferi denen tren de öyle... Bizim Şark şimendiferimiz Bağdat treni, fakat adı öyle meşhur olmamış. Fransa, Almanya ve İngiltere'deki asılzadeler bizi "şarklı" yapmışlar, siz şarksınız diyorlar. Yıllar sonra biz bu trenin adını değiştirmiş "Avrupa Treni" yapmışız. O garip lokomotif işte böyle, Batılıların "şark katarı" bizim "garp ekspresimiz"... Ona yeni bir ad vermemiz gerekiyor. Şark-Garp Ekspresi...
---
Şark Demiryollarına ait Filibe-Edirne-Sirkeci bölümünün yapımına 1870 yılında başlanmış, 17 Mayıs 1873 yılında işletmeye alınmış.
---
1910-1912 yıllarında 46 kilometrelik Babaeski-Kırklareli hattı inşa edildi. 1912-1918 yıllarında cereyan eden Balkan ve I. Dünya savaşları sonucunda Osmanlı Devleti’nin Avrupa topraklarındaki demiryolları 337 kilometreye indi
---
30 Ekim 1918'de imzalanan Mondoros Mütarekesi (Ateşkes Anlaşması) ile sınır Meriç Nehri'ne göre belirlenmiş olduğundan Karaağaç Yunanistan sınırları içinde kalmış. Fakat daha sonra Yunanlıların ülkemizde yapmış olduklara tahribata karşı "savaş tazminatı" olarak bize tekrar geri verilmiş. Böylece Karaağaç Meriç'in Batısında kurtarabildiğimiz tek Türk toprağı olarak ortaya çıkmış.
--
Kurtuluş Savaşı'nın bitiminde Şark Demiryollarının 337 km'lik bölümü Türkiye sınırları içinde kalıyor. Fakat demir yolları hattının 33 km'lik bölümü Yunanistan toprakları içinde kaldığından Karaağaca gitmek için yine Yunan topraklarından geçmek gerekiyor.

---
1931 yılında Şark Demiryollarının sınırlarımız içinde kalan bölümünün işletilme hakkı 8 milyon TL sermayeli Şark Demiryolları Türk AŞ isimli yabancı şirkete verilmiş ve bu şirketin işlettiği hat 1936 yılında 6 milyon TL karşılığında satın alınarak Devlet Demiryolları ve Liman işletmelerine devredilmiş.

Gazeteki habere göre o gün Alpullu tren istasyonunda Kırklareli ve Tekirdağ valilerinin kaldığı bir tören yapılmış:

"Bu sabah aynî zamanda Edirne'den hareket eden tren jçinde şehrimizdeki merasimîn ayni yapilacaktır. Edirne ve İstanbul'dan kalkan trenler " Muradlı ve Alpullu îstasyonlarında Tekirdağ ve Kırklareli Valileri, Vilayet ve Belediye ve Parti erkânı ile halk mümessilleri tarafından tezahüratla karşılanacak ve uğurlanacaktır. "

---
4 Ekim 1971’de işletmeye açılan 67 kilometrelik Pehlivanköy-Edirne hattı ile İstanbul-Edirne arasındaki bağlantı doğrudan Türk topraklarından geçecek şekilde düzenlenmiş. Halen İstanbul-Edirne demiryolu 229 kilometredir.
---
"Şark şimendiferleri" bir zamanların efsane adlarından biri... Birinci Dünya Savaşı sırasında Uzunköprü-Keşan arasında bir hat yapılmak isteniyor, ama yarım kalıyor. 1932 yılında konuya yeniden el atılıyor, ama sonuçsuz.

1.1.1937 tarihli Cumhuriyet gazetesi haberi: "...yabancı sermaye elinde
olan son demiryolunu daha üç beş gün önce aldık. Bu suretle Türkiye'de Türklerin
bu gibi işleri bilip anlamadıkları ve hele hiç yapamadıkları zamanlarda ecnebi
elleri ve paraları ile vücude getirilen şimendiferlerin kâffesi millete mal edilmiş
bulunmaktadır."

25 Aralık 1936 tarihi itibariyle Şark Demiryollarının Edirne-Sirkeci hattı yabancılardan satın alınıyor ve demiryolları millileştiriliyor. Sirkeci hattı bayraklarla süsleniyor ve bir tören yapılıyor.

.

Şark Hattı ve Şimendiferi