Fabrikanın-Açılışı
Fabrika Alanı
Fabrika Arazisi Kimin
Fabrikanın Arşivi
Fabrikaların Birleşimi
Fabrikanın Bölümleri
Fabrika Çalışanları
Fabrikanın-Duraklaması
Fabrikanın Güvenliği
Fabrikanın Hissedarları
Fab.nın İdare Meclisi
Fabrika İşçisi
Fabrikanın Jeeb'i
Fabrikanın Kanunu
Fabrikanın Kapasitesi
Fabrikanın Kârı
Fabrikanın-Kurucuları
Fabrikanın Kuruluşu
Fabrikanın Memurları
Fabrikanın Muafiyetleri
Fabrika Müdürleri
Fabrika Nizamnamesi
Fabrika Otomobilleri
Fabrikanın Satılması
Fabrikanın Tevsii
Fabrikanın Yan Tesisleri
Fabrika Treni
Fabrikanın Yeri
Fayton
Fırınlar
Filmler
Fitre ve Zekat
Fabrika Makinelerinin Komisyoncusu
1948 yılının son aylarında açık artırma-eksiltme yöntemiyle fabrikanın dokuz otomobili satışa çıkarılmış. Bunlar satışa çıkarılanlar...
Satışa çıkarılmayan bir kaç otomobilin daha olması kuvvetli ihtimal. Fabrikanın, demek ki o yıllarda 10-12 civarında otomobili var.
Umum müdür veya fabrika müdürlerinin onları kullanacağını sanmam. Fabrikaya iki otomobil yeter, bilemediniz üç olsun...
İhtiyaç fazlası 9 otomobil 1948 yılının son aylarında satışa çıkarılıyor. CHP içinde müdürlerle ilgili şiddetli eleştiriler var... İsraf, savurganlık, kaynakların verimsiz kullanımı... Sonunda "satalım" diye karar veriliyor.
Bu otomobillerin Alpullu'ya gelecek misafirler için alınmış olması lazım. Muhtemelen Kazım Taşkent ve Hayri İpar almıştır. Yönetim kurulu başkanı da mutlaka "olur" demiştir. Arabalar Almanya'dan, Amerika'dan, İngiltere'den gelmiş olmalı.
Bir tanesi fiyatının yüksekliğiyle özellikle dikkat çekiyor: LaSalle… Adını ilk defa duyuyorum. 10.000 TL fiyat biçildiğine göre lüks bir araba olmalı. Bu araba devlet başkanları veya başbakanlar için muhafaza edilmiş olmalı... Ne kadar kullanıldı bilmiyoruz.
Merkez bankasının enflasyon hesaplayıcısından bugünkü değerini tespit etmeye çalıştım. Fakat en son 1969 yılını temel almış. Dokuz arabanın o günkü tahmini değeri 35 bin lira iken bu para günümüzde 97 milyon TL'ye karşılık geliyor. Yirmi yıl daha geriye gidersek arabaların günümüzdeki değeri 200 milyon TL'yi aşacak gibi gözüküyor. İyi para...
----
Çiftçimiz cebine pancardan 1 kuruş fazla para girmesini "büyük nimet" olarak görüyor ama, öyle anlaşılıyor ki idareciler "etkin ve verimli yönetim" olgusundan çok "göze girmenin" alt yapısını hazırlamakla meşguller. O zamanki siyasi atmosfer, beklentiler, fabrika yöneticiliği deneyiminin olmaması, kamu denetimi eksikliği bu sonucu doğuruyor.
----
Kaynaklar daha iyi yönetilseydi ne olurdu? 1950 yılından önce şeker fabrikası sayımız 10 olurdu, daha hızlı kalkınırdık, köylümüzün cebine daha fazla para girerdi, Teliçi dışında yaşayan insanlarımız da Alpullu'daki kalkınma ve gelişme sürecinin eşit paydaşları olurdu...
---
Neme lazım...
Fazla kurcalamayınız, sesinizi de çıkarmayınız... Fabrika sayesinde ekmek yediniz. Daha ne istiyorsunuz. Devlet büyükleri geldiği zaman onları ciple mi gezdirecektik. Bu işin raconu böyle...
---
İşte böyle söylenecektir ve biz de nâçar, sesimizi kesip yutkunacağız.
-----
Satışa çıkarılmayan bir kaç otomobilin daha olması kuvvetli ihtimal. Fabrikanın, demek ki o yıllarda 10-12 civarında otomobili var.
Umum müdür veya fabrika müdürlerinin onları kullanacağını sanmam. Fabrikaya iki otomobil yeter, bilemediniz üç olsun...
İhtiyaç fazlası 9 otomobil 1948 yılının son aylarında satışa çıkarılıyor. CHP içinde müdürlerle ilgili şiddetli eleştiriler var... İsraf, savurganlık, kaynakların verimsiz kullanımı... Sonunda "satalım" diye karar veriliyor.
Bu otomobillerin Alpullu'ya gelecek misafirler için alınmış olması lazım. Muhtemelen Kazım Taşkent ve Hayri İpar almıştır. Yönetim kurulu başkanı da mutlaka "olur" demiştir. Arabalar Almanya'dan, Amerika'dan, İngiltere'den gelmiş olmalı.
Bir tanesi fiyatının yüksekliğiyle özellikle dikkat çekiyor: LaSalle… Adını ilk defa duyuyorum. 10.000 TL fiyat biçildiğine göre lüks bir araba olmalı. Bu araba devlet başkanları veya başbakanlar için muhafaza edilmiş olmalı... Ne kadar kullanıldı bilmiyoruz.
Merkez bankasının enflasyon hesaplayıcısından bugünkü değerini tespit etmeye çalıştım. Fakat en son 1969 yılını temel almış. Dokuz arabanın o günkü tahmini değeri 35 bin lira iken bu para günümüzde 97 milyon TL'ye karşılık geliyor. Yirmi yıl daha geriye gidersek arabaların günümüzdeki değeri 200 milyon TL'yi aşacak gibi gözüküyor. İyi para...
----
Çiftçimiz cebine pancardan 1 kuruş fazla para girmesini "büyük nimet" olarak görüyor ama, öyle anlaşılıyor ki idareciler "etkin ve verimli yönetim" olgusundan çok "göze girmenin" alt yapısını hazırlamakla meşguller. O zamanki siyasi atmosfer, beklentiler, fabrika yöneticiliği deneyiminin olmaması, kamu denetimi eksikliği bu sonucu doğuruyor.
----
Kaynaklar daha iyi yönetilseydi ne olurdu? 1950 yılından önce şeker fabrikası sayımız 10 olurdu, daha hızlı kalkınırdık, köylümüzün cebine daha fazla para girerdi, Teliçi dışında yaşayan insanlarımız da Alpullu'daki kalkınma ve gelişme sürecinin eşit paydaşları olurdu...
---
Neme lazım...
Fazla kurcalamayınız, sesinizi de çıkarmayınız... Fabrika sayesinde ekmek yediniz. Daha ne istiyorsunuz. Devlet büyükleri geldiği zaman onları ciple mi gezdirecektik. Bu işin raconu böyle...
---
İşte böyle söylenecektir ve biz de nâçar, sesimizi kesip yutkunacağız.
-----
Fabrikanın Otomobilleri
