Alpullu - Fabrikanın Kuruluşu

Dünyada İlk Pancar Şekeri Fabrikası
Pancara dayalı şeker fabrikasının ABD'de 1880'li yıllarda açıldığı kabul ediliyor. Fakat Avrupa'da çok daha önceleri açılmış. 1802'de Cunern / Silesia (Cunern/Schlesien) şehrinde ilk şeker fabrikasının açıldığından söz ediliyor. Ülkemizde şeker fabrikasının 1926'da açılması ABD'ye göre 46 yıllık Avrupa'ya göre ise 125 yıllık bir gecikmeye işaret ediyor. (bu konuda farklı bilgiler var) Savaşlar, işgaller ve siyasal çalkantılar bir ülkeyi kalkınma hamlesi yapmaktan alıkoyuyor, geri bırakıyor.

Alman Yardımı Hikayesi
Nafiz Karaçam'a göre, "Birinci Dünya Savaşı'nda Çanakkale savaşını idare eden Alman ve Macar generalleri ordu birlikleri ile birlikte Trakya’nın içlerine çekilmişler, sahipsiz kalmışlardır. Toplandıkları Lüleburgaz ve Babaeski’de onlara yöre halkı bakmıştır. Halkın bu yardımlarından son derece memnun kalmışlar, Almanya’ya döndükten sonra Trakya halkının yardımseverliğini unutmamış, anlatıp durmuşlardır. Türkiye’ye bir iyilik yapmak, Babaeski ve Lüleburgaz tarafında bir Şeker Fabrikası kurulmasına yardımcı olmak istemişlerdir. Mustafa Kemal de bu davranışa sıcak bakmıştır." Bu anlatı bir rivayet niteliğinde... Kanıt veya belge gösterilmesi gerekiyor...

Nafiz Karaçam'ın şu cümlesi dikkat çekiyor: "Başbakan İsmet İnönü, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ile görüşüp istişare yaptıktan sonra hükümet 1925 yılında Alpullu'da Şeker Sanayi kurulmasına karar vermiştir." Teklifin İnönü'den gelmesi... Açık bir "yönlendirme" havası seziliyor.

Nafiz Karaçam
"Alpullu Şeker Fabrikasının Yeri Ve Alman Subaylar Sorunu"
18 Eylül 2014 Perşembe
www-gazetetrakya-com-Haber-ALPULLU_SEKER_FABRiKASiNiN_YERi_VE_ALMAN_SUBAYLAR_SORUNU-54177-gazetetrakya.pdf

Ekonomi ve Fabrika
1923 yılında İzmir'de Türkiye İktisat Kongresi toplanmış, kongrede pancar üretiminin, şeker sanayinin desteklenmesine karar verilmiş. 1925 tarihinde yürürlüğe giren “Şeker Fabrikalarına Bahş Olunan İmtiyaz ve Muafiyet Kanunu” ile şeker fabrikası kuracak olan kişilere bir takım kolaylıklar sağlanmış. Komşu beş ilde 25 yıl süreyle yeni şeker fabrikası kurulmaması garanti altına alınmış. Pancar üreticilerinden on yıl süreyle arazi vergisi alınmaması, fabrika personelinin on yıl süreyle kazanç vergisi ödememesi karar altına alınmış.a

O yıllarda kurulan bu sanayi tesisleriyle hem ekonomik kalkınma, hem de sosyal ve kültürel kalkınma, modernleşme gerçekleştirilmeye çalışılmış. Sinemaların açılması, spor tesisleri, havuz açılması, modern alış veriş merkezlerinin kurulması, spor örgütlerinin kurulması, modern konut sitelerinin yapılması ekonomik ve kültürel kalkınmanın birlikte hedeflendiğini ortaya koymakta...
a Ayşe Kopuz, Tuğçe Tetik, " Trakya Bölgesi Alpullu Şeker Fabrikası’nın Mimari Açıdan İncelenmesi", 2016, Tekirdağ.

Fabrikanın Özel Sektör Tarafından Yönetilmesi, fakat
Parayı Devletin Vermesi
1930'lu yıllara kadar ülke kalkınmasında özel sektörün önde olması istenir. Tacir gibi değerlendirilen bir takım şahıslar devlet bankalarını kendi şirketlerine ortak yaparlar ve gerektiğinde bu bankalardan kredi alarak zor durumda olan şirketlerini ayakta tutmaya çalışırlar.
Tacir denen kişilerin özel sektörlük özellikleri yok... Fakat öyle sayılır... Hayri İpar, Kazım Taşkent ve Şakir Kesebir şeker fabrikası kurmaya karar verirler. Ankara'nın politik desteğini elde etmek için Faik Kaltakkıran, H.R. Ardaman, F. Öztrak ve İ. Çolak'ı da yanlarına alırlar. (Bence yanlarına almamışlar, bu isimler yüksek bir makamdan onlara önerilmiştir).
Şirket kurulmuş ve sıra Ankara'dan parasal destek istenmeye gelmiştir. "Şirketi kurduk ama paramız yok", denmiştir... Kurucu irade tarafından İş Bankası ve Ziraat Bankasının şirkete ortak yapılmasına karar verilir. İş Bankasına Cumhuriyet Halk Partisinden "bir tebligat gönderilmesi" yetmiştir. Ziraat Bankasının kredilerden sorumlu murahhas azası emekli subay "ortaklık payı" haricinde şirketin bir de "kredi istemesine" direnecek olur. İnönü araya girer ve şu sözü söyler: "Verin, yapsınlar da nasıl yaparlarsa yapsınlar. Fabrika bir an evvel faaliyete geçsin." Bu söz garip... Belâ savar kabilinden, sitem içeriyor. İstemeyerek verilen bir destek gibi... İnönü'nün rahat ve huzurlu olmadığı anlaşılıyor.
Böylece İş bankası ve Ziraat Bankası Şeker Şirketi'nin ortağı haline getirilir. Anlayacağımız iki "büyük" şirket "küçük" bir şirketin ortağı olur. Hani üç arkadaş bir araya gelip bir şirket kursak ve sonra Ziraat Bankasıyla İş Bankasını kendimize ortak yapsak... İşte öyle bir şey... Fabrikayı ilk zamanlarda üç kişi yönetti: Hayri İpar, Kazım Taşkent ve Şakir Kesebir…

Bk. Türkiye İş Bankası, 75 Yılda Çarklardan Chip'lere, Aydın Engin, "Bir Şeker Hikayesi: Alpullu Şeker Fabrikası", Tarih Vakfı Yayınları, 1999, ss. 37-42.

Yasal Altyapı
Nisan 1925 tarih ve 601 numaralı kanunla şeker üretimini desteklemek için muafiyetler, ayrıcalıklar ve değişik türde devlet destekleri getirilmiştir. Düslur, Cilt 6, Üçüncü seri, Ikinci haskı. ı925. (Ankara: Başvekalet Devlet Mathaası, 1945), ss. 120-121.

Şeker fabrikasının anonim şirket olarak kurulmasının dayanağı 1926 tarih, 724 numaralı kanundur.

Muafiyet ve İmtiyazlar
Yeni kurulan şeker sanayini dış rekabetten korumak için hükümet 1926 yılında şeker üretim, ithalat ve dağıtımını devlet tekeline alınmıştı. Alpulu Şeker Fabrikasının iç rekabetten zarar görmemesi için İstanbul ve Trakya bölgesinde başka bir şeker fabrikası kurulması engellenmiş, fabrika ayrıca 1913 tarihli Teşvik-i Sanayi
Kanunundaki imtiyaz ve muafiyetlerden de yararlanmıştı.

Alpulu ve Uşak Şeker Fabrikalarının kurulma aşamasında kabul edilen 5 Nisan 1341(1925) tarihli ve 601 sayılı Şeker Fabrikalarına Bahşolunan İmtiyaz ve Muafiyet Hakkında Kanun ile ülke içinde şeker fabrikası kurmak için hükümetten izin şartı getirilmiş, bu izni alan şirketlere ise imtiyaz ve muafiyetler sağlanmıştı. Buna göre;

Şeker fabrikası,

1) Teşvik-i Sanayi Kanunundan yararlanması sağlanmış,
2) üretilen şekerler sekiz sene müddetle tüketim vergisinden muaf tutulmuş ve
3) fabrika kurulan bölgede 25 yıl süre ile rakip şeker fabrikalarının kurulması önlenmişti. Düstur 3. Tertip, VI, Teşrinisani 1340- Teşrinievvel 1341, Ankara 1934, s.193.
4) Fabrika çalışanları 10 yıl süre ile kazanç vergisinden muaf tutulmuştur. Konu bir gazete haberinde şu cümlelerle ifade edilmiştir: Babaeski’nin Kazanç vergisi azdır. Sebebi de Alpullu müstahdimlerinin 10 sene müddetle kazançtan muaf tutulmalarıdır. Milliyet, 5.8.1932

Kuruluş muafiyetleri için getirilen eleştirilere yönelik bir yazı için bakınız.

Şirketin Kuruluşu
Kopuz ve Tuğçe'ye (2016) göre Fabrika 14 Haziran 1925 tarihinde (25 Haziran 1341) 500.000 lira sermaye ile “İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Türk Anonim Şirketi” tarafından kurulmuştur.

"Milletvekili" unvanları da bulunan kurucuları şu kişilerdir: Çatalca mebusu Kesebir, Edirne mebusları Faik Kaltakkıran, Hüseyin Rıfkı Ardaman, Tekirdağ mebusu Faik Öztırak, Bilecik mebusu İbrahim Çolak.

İş adamı kimliğiyle ortaklığa katılan kişiler şunlardır: (1) Tütün tüccardan Salim Nuri, (2) Rüşdü zâde Mehmet Hayrettin İpar, (3) Keresteci Ali, (4) Fabrikatör Burhanettin-eski çatalca mebusua, (5) Yolageldili Tüccar Kasım Efendi.

a İstiklal Savaşı'nda Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'ne başkanlık etmiş, Millet Meclisi'nde ilk iki dönem milletvekilliği, uzun seneler Gazi Orman Çiftliği'nin müdürlüğünü yapmış, değerli bir hukukçu... Sakıncalı doktor: 20. yüzyıldan anılar

Sermayesi 50.000 hisseye bölünmüştür. Şirketin sermayesine Türkiye İş Bankası A.Ş. %68, T.C. Ziraat Bankası ve Trakya İlleri Özel İdareleri %10, Trakya köylüsünün dâhil olduğu insanlar ise %22 payla ortak olmuşlardır. Tüccarlar dışında, gerçek Trakya köylüsünden kaç kişinin senet aldığı ve bu senetlerin genel portföydeki payının yüzde kaç olduğu belirsizdir. Gazete haberlerine göre Şakir Kesebir 25 bin lira sermaye ile ortak olmuştur.

Devletin Koyduğu Paranın Niteliği
Millet meclisi zabıtlarında şöyle bir ifade geçmektedir: "... ikraz şeklinde sermaye verilmiş veya muavenet edilmiş olduğu..." Yani "borç olarak verilmiş" veya "destek sağlanmıştır"... O zamanlar Kamu-Özel Ortaklığı diye bir model olmadığından bu modelin devlet sermayesi ve girişimciliğini özel sektörün yönetmesi olarak adlandırılabilir.

Fabrikayı İnşa Eden Alman Şirketi
Şirket, Avrupa’daki çeşitli fabrikalarla görüşerek, Almanya’nın Magdeburg şehrindeki “Maschinen-fabrik Bukau R. Wolf” (Genel müdürleri “Kleinherne) firmasına fabrikanın yapımını vermiştir.

Fabrika bacasının inşası ve kazan işleri, Topf ve Erfurt firmasına ihale edilmiş, diğer inşaatlar ise, Ziya Bey ve Refiki tarafından yapılmıştır (Kopuz, Tetik, 2016).

Şirketin Kurucuları
İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Türk A. Ş. kurucuları şu kişilerden oluşuyordu: 1. Faik Kaltakkıran veya Öztek, 2. Hüseyin Rıfkı (Ardaman), 3. Faik Öztrak, 4. Mehmed Şakir Kesebir (1889-1966), 5. İbrahim (Çolak), 6. Hacı Ahmed zâde Salim Nuri (Dağlı ?), 7. Rüşdü zâde Mehmet Hayri (İpar), 8. Keresteci Ali, 9. Fabrikatör Burhaneddin, 10. Kasım Yolgeldili (1874-1936).

Fizibilite Etüdü için Yurtdışı Araştırma
Taygun’un makalesine göre; şirket kurulduktan sonra aralarında Kazım Taşkent’inde bulunduğu bir teknik heyet Avrupa’da inceleme gezisine çıkmıştır. Bu gezi sırasında Bulgaristan, Romanya, Çekoslovakya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Fransa’daki şeker fabrikalarında incelemelerde bulunarak edindikleri bilgilere istinaden bir şartname hazırlanmış ve firmalardan teklif istenmiştir. Gelen teklifler incelenerek Alpullu Şeker
Fabrikası Alman Bukau R. Wolf firmasına sipariş edilmiştir (Taygun, 2013). (Sonraki dönemlerde Alman firma birçok şeker fabrikasının yapım işini üstlenmiştir Alpullu, Eskişehir, Turhal)

Kuruluş Sermayesi
Damlıbağ'a göre (2017) fabrika 500 bin lira kuruluş sermayesi ile yola çıkmış ve hisse senetleri 10 lira bedelle satılmış.a Şeker şirketi kuruluş aşamasında devlete sermayesinin yüzde onu kadar da teminat mektubu verilmiş. Sermayenin %68'i İş Bankası, %10'u Ziraat Bankası ve Trakya illeri İl Özel İdareleri ve %22'si köylüler dahil özel müteşebbisler tarafından temin edilmiş. Bir yıl sonra 1927'de, sermayesi 750 bin liraya çıkarılmış. Fabrika ilk iki yıl faaliyetlerini zararla kapatmış. Bunun üzerine Maliye Bakanlığı şirkete 200 bin lira yardım ve destek yapmış. Şirket 1933 yılında sermayesini 3 milyon liraya çıkarmış ve hisselerinin yarısını halka satmış.a
a Fatih Damlıbağ, "Development of beet sugar ındustrıes ın the world and the example of alpullu sugar factory" Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVII/34 (2017-Bahar/Spring), ss. 133-157 http://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2017/08/Fatih-Daml%C4%B1ba%C4%9F.pdf

Binaları Yapısı
Fabrika binaları çelik konstrüksiyonla ve tuğla dolgu olarak yapılmış. Şeker ambarı, ön taraftaki fabrika binaları bu şekilde yapılmış. Bu nedenle inşaat çok hızlı tamamlanmış.

Fabrikanın Temel Atma Töreni
Alpullu Şeker Fabrikasının temeli 22 Aralık 1925 (22 Kanunuevvel 1925) tarihinde atılmış. Edirne Milletvekili Faik Kaltakkıran, Kırklareli Milletvekili Şevket Ödül, General Mürsel Bakü, Süvari Alay komutanı Ahmet Hamdi Bey, İlçe Kaymakamı,
Belediye Başkanları ile kalabalık bir halk topluluğu bulunmuş (bk. http://www.gazetetrakya.com). Alpullu'nun demiryolu tarafından girişine süslü bir tak yapılmış. Bu tak ve istasyon binası çevresindeki dükkanlar bayraklarla donatılmış. O gün Alpullu bir kasaba panayırı varmışçasına şenlenmiş (Seçkin, 2019, s. 67).

Temel atma töreniyle ilgili olarak Seçkin (2019) Ali Rıza Dursunkaya'nın yazısına atıfla ayrıntılı bilgi vermiştir. Okuyucular daha fazla bilgi için bu esere bakabilirler. Fakat şunu belirtmek gerekir ki, temel atma konuşmasından sonra besmeleyle kurban kesilmesi, mızıka bandosunun marşlar çalması, temele bir şişe içinde konan hatıra kağıdı ilgiyle hatırlanacak olan olaylardır. Törenden sonra yemek yenmiş ve insanlar evlerine dönmüşlerdir. Temel atma törenine çarşaflı kadınlar, çocuklar, poturlu köylüler, fötr şapkalı beyefendiler hep birlikte katılmışlardır.

Fabrikanın Açılış Töreni
Fabrika 26.11. 1926 tarihinde TBMM Heyeti'nin katılımı ile Ticaret Bakanı tarafından resmen açılmış. Seçkin'e (2019) göre ilk şeker açılıştan dokuz gün önce üretilmiş. 17 Kasım 1926 günü... İlk şekerin üretilmesinden 10 gün sonra resmi tören yapıldığı anlaşılıyor. Edirne'nin kurtuluşu 24 Kasım... Misafirler önce Edirne'ye geliyorlar ve bir gün sonra Alpullu'ya geçiyorlar. İki tören birden yapıldığı için görkemli bir kalabalık toplanıyor.

Açılış kelimesi için o vakitler küşad kelimesi kullanılıyor, "resmi küşâdı" deniyor. (Küşad-ı Resmi maddesine bakınız). Fabrikanın açılışında, fabrika müdürü Gutherz ile muavini Kimya mühendisi Kazım Bey sembolik olarak fabrika laboratuarında pancar analizleri yapmışlar (Kopuz, Tetik, 2016). Tekeşin, Alpullu Şeker Fabrikası’nın açılış törenini bildirmek için Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya ve İsmet Paşa’ya bir telgraf gönderildiğinden söz eder. Mustafa Kemal Paşa bu telgrafa karşılık olarak şu cevabı göndermiştir:"İlk Şeker fabrikasının resmi küşâdı münasebetiyle hakkımda izhar buyrulan samimi hissiyata teşekkür ve vatanın iktisadi inkişafına masruf mesâ’îde muvaffakıyetler temenni ederim efendim.” Başbakan İsmet Paşa’nın verdiği cevap ise şöyledir:

“İlk şeker fabrikasının küşâdına muvaffakıyetinizi hararetle tebrik ederim. Yüksek sanayi-i ziraiyenin numunesi olan hamle-i mesâ’înizin tekessür ve memleketin her tarafına tevessü etmesini temenni ederim efendim.”

Tekşen'in bildirdiğine göre Alpullu ilk şeker mahsulünü 16 Kasım 1926 günü çıkartmış. İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Türk A. Ş. ziyaret hey’eti Mustafa Kemal Paşa ve İsmet Paşa’ya Alpullu Şeker Fabrikası tarafından üretilen şekerlerden kutular içinde sunmuşlar. (16-17 kasım farklılığı Rumi takvimi çevirme konusuyla ilgili olabilir).

Vakit Gazetesi 24 Kânunuevvel (Aralık) 1926 yılında bu olayı şu şekilde haber yapmış:“Şeker Fabrikası Hey’eti, Gazi Hazretleriyle İsmet Paşa’ya, zarif kutular içinde şeker takdim ettiler. Trakya Fabrikası Hey’eti Reisicumhur Gazi Hazretlerini ve İsmet Paşa’yı ziyaretle suret-i mahsûsada zarif kutular içinde bulunan Fabrika şekerinden takdim etmişlerdir. Hey’et, Dâhiliye ve Ticaret Vekillerimizle, Çatalca Mebusu Şakir, Kütahya Mebusu Nuri Beylerden mürekkeptir.”

Alpullu Şeker Fabrikası Ve Küşat Merasiminde Bulunacak
Olan Maliye Ve Ticaret Vekillerimiz, Fotoğraf, Alpullu Şeker Fabrikası’nın açılışına
katılacak olan maliye ve ticaret vekillerine ait

V. Türkan Doğruöz'ün "Yakın dönem Kırklareli tarihinde iki yaprak: Trakya'da Yeni Işık Gazetesi ve İzmir Suikastını tel'in mitingi" başlıklı yazında Trakya da Yeni Işık adlı gazetede çıkan haber konu edilir:

"Alpullu Şeker Fabrikasının temel atılma, merasimi Birinci Kanun 23 Salı günü tantanalı bir suretle yapılmıştı. Duyduklarımıza göre fabrikanın makineleri bir Alman şirketinden dokuz yüz elli bin liraya satın alınmıştır. Fabrika binaları ile beraber bir milyon otuz bin lira tutacaktır. Şirket, Birinci Kanunun birine kadar yedi bin beş yüz dönüm pancar hazırladığı gibi gerek Sarımsaklı ve gerekse Alpullu civarındaki köylerde pancar satışında ödenmek üzere pancar nadasları yapıyor. Bunlar da sekiz bin dönüm tutuyor. Cem an on altı bin dönüm nadas hazırlanmıştır. Burgaz, Çorlu, Babaeski, Uzunköprü mıntıkalarından da ayrıca mühim miktarda pancar hazırlanmıştır. Birinci Teşrinde fabrikanın işleyeceğine itminan-ı kalb ile bakabiliriz."

Kaynak: dergipark.gov.tr/download/article-file/9925

Açılışta dikkati çeken öğeler şunlar:

- Edirne Kurtuluş gününden sonra olması
- Öğleden sonra 15.00'te yapılması
- Bahriye mızıkasının orada bulunması
- İhtiram bölüğü olarak süvari ve jandarma bölükleri
- Kalabalık bir davetli ve vatandaş grubu
- Zafer takı
- Bakanların, Milletvekillerinin katılması
- Atatürk'ün büstünün fabrika kapısına konması
- Kurban kesilmesi
- Şakir Kesebir'in konuşma yapması (Cihanda 40 senedir şeker üretiliyor, diyor)
- İsmet İnönü'nün adını anıyor, Atatürk'ten söz etmiyor. Hükümete atıf yapıyor.
- Fabrikanın 2 milyon TL'ye mal olduğunu bildirmesi
- Yönetim Kurulu başkanı, Ticaret ve Maliye bakanlarının konuşma yapmaları
- Gutherz ve Taşkent konuşma yapıyorlar
- Kurdeleyi Ticaret Bakanının kesmesi

İdare Meclisi Azaları (Yönetim Kurulu)
Şakir Kesebir, Hayri İpar,
Mahmut Nedim Gündüzalp. (d. 1892, Totrakan, Bulgaristan), (ö. Ocak, 1989). Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gümrük ve Tekel Bakanlığı Müsteşarlığı, VII. ve VIII. Dönem Edirne Milletvekilliği ile Ticaret Bakanlığı yaptı. Evli, 1 Çocuk babası. (1947-1948).

Personel Sayısı
İlk kurulduğunda kaç kişi çalışıyordu bilmiyoruz. 1949 yılında dört fabrikada toplam memur (staff) olarak 325, daimi işçi olarak 887 ve muvakkat işçi olarak 4814 kişi çalışıyormuş. Ortalamasının en azından fikir vermesini istersek 81 memur, 222 daimi ve 1200 geçici işçi çalıştığı sonucunu çıkarabiliriz. 1950'li yıllarda fabrikayı demek ki 300 kişi döndürüyormuş. Üç aşağı beş yukarı çok da önemli değil...

Tevsii, genişletilmesi ve Yenileme Yatırımlarının Yapılması
Alpullu Şeker Fabrikası 1926 senesinde işletmeye açılmış ve 1931, 1939, 1950 ve 1968 senelerinde tevsi edilmiştir.

Üretim Alanına İlişkin Teknik Bilgiler
751,000 m² üretim tesis alanı, 300.000 sosyal alan.

Sosyal Yapılar
Sosyal amaçlı yapılar arasında sinema ve lokanta, hastane, revir, ecza deposu, satış mağazası, okul, cami, yatakhane ve hamam bulunur. Ayrıca misafirhane olarak, devlet büyüklerinin ağırlandığı “Ergene Köşkü”, ve evlilik, sünnet gibi törenlerin yapıldığı “Büyük Köşk” yer alır.

Spor Tesisleri
Stadyum, basketbol-futbol sahası, yüzme havuzu ve mini golf sahası.... Türkiye’nin deniyor, ama doğrusu "Trakya'nın" olacak, 1960'lı yıllarda yapılan ilk mini golf sahası...

Sağladığı Faydalar
Çiftçiye daha kârlı ürün üretme imkanı sunması, hayvancılığı desteklemesi, ekilen ürün sayısını çeşitlendirmesi, çiftçinin yeni bir endüstriyel ürünle tanışmasını temin etmesi, yeni iş imkanları açması, teknoloji transferi, ülke insanlarının teknolojik bilgi seviyesinin yükselmesi, sanayi toplumuna doğru bir adım atılması.

Fabrikanın Modernleştirilmesi
1964 yılında bu yönde çalışmalar başlatılıyor. Kapasite artırılması, kampanya sürelerinin kısaltılması, buhar kazanında kömür yerine Fuel-Oil kullanılması hedefleniyor.

Fabrikanın Devletleştirilmesi ve Tek Çatı Altında Toplanması
Dört şeker fabrikası, 18 Haziran 1935 tarih, 2850 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden, 6 Temmuz[2] 1935 tarihinde "Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş." adıyla birleştirildi.[3 ]Dört şeker fabrikası üç milli bankanın (Ziraat Bankası, İş Bankası, Sanayi ve Maadin Bankası) eşit paylarla ortak oldukları tek bir şirket çatısı altında toplanarak 22 milyon TL sermayeli Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. kurulmuştur.

Yağlı Boya Panolar
Ofis Binası'nın girişteki merdivenin duvarlarında, fabrikanın ilk yapım yıllarına ait işçilerin pancar sökme faaliyetini yansıtan yağlı boya resimler asılmış. Günümüzde bu resimler Ankara'ya götürülmüş.

Üretmek Yerine İthal
serbest ticaret rejimi ve gümrük oranlarının düşüklüğü nedeniyle, bu hisse sahibi girişimciler kendi fabrikalarında üretmek yerine şekerin dışarıdan ithalinden daha çok kar elde etmişlerdir.

1939 Devlet Kontrolü ve Üretimin Artması
1939′da şeker fabrikalarını kontrol altına alınca, aynı fabrikaların üretimi bir yılda 42.000 tondan 90.000 tona yükselmiştir. Bu miktar daha sonra da 120.000 tona çıkacaktır.

---