Alpullu - Pancar Cümbüşü

Küçük Alpullu'nun ilk eğlence etkinliği ve fabrika tarafından 1933 yılında düzenleniyor.
Deve konakları mevkiinde... At yarışları ve güreşler yapılıyor. Davullar, zurnalar ve satıcılar... Cızbız köftecileri... Hem piknik, hem eğelence, hem de yarış...

Aynı cümbüş aynı yerde 1934 yılında da tekrarlanıyor. Mandıra korusu veya Deve Konakları mevkiinde... Buradaki cümbüşler muhtemelen çok daha eski tarihlerde de yapılıyordu.

Başlangıçta sadece 1933-1934 kampanyasında pancar işlemede dünya birincisi olmamız nedeniyle bu cümbüşü yaptığımızı zannediyordum ama meğer ondan bir yıl önce başlamış. Bu konuda ayrıca "Kampanyalar" maddesinde de bilgi verilmiştir.

Edirne Postası isimli gazetenin 18 Mayıs 1933 tarihli haberinde cümbüşün amacı şu şekilde açıklanıyor: "Fabrika burada sadece şeker ürettiği için takdire layık değildir. Civar ahalisi üzerinde "tezbiyetkar" bir tesir yaratmak bakımından da faydalı olmaktadır." (Bkz. Seçkin, 2019, s. 153).

Tezbiye "vahşilikten kurutulup medenileşme" anlamında... Toplumsal kaynaşma, eğlenme, kutlama ve hoşça vakit geçirme etkinliğini tanımlamak için "tezbiye" iyi bir kelime değil. Vatandaşa tepeden bakan, biraz küçümseyen, biraz yetersiz bulan yaklaşım. Belki kasıt olmayabilir ama yine de zihnin arka planında "geri kalmışlık ve aşağılık kopleksi kokusu" geliyor. Bu kompleks, dönem okumuş ve mürekkep yalamışlarının kendi iç daralmaları... Kendi insanlarından, onların yaşam biçimlerinden, giyinişlerinden, konuşma ve söylemlerinden sıkılıyorlar, içlerine sindiremiyorlar.

Cümbüş köylerde büyük bir heyecan ve ilgi uyandırmış. Altı yedi bin köylünün geldiğinden söz ediliyor. At yarışları ve güreşler.... Fakat bu etkinlikler zaten fabrika olmadan önce de yapılıyordu. Kırklareli'de sürekli at yarışları olurdu. Fabrikanın katkısı, olsa olsa sponsorluk olmuştur. Maddi ve manevi yönden destek vermiştir. Bu da gayet doğal. Tarihsel eğlenme etkinliklerine yapılan sponsorluk katkısını "medenileştirme" temasıyla açıklamaya çalışmak abartı, işgüzarlık...

.