Alpullu - Atatürk'ün Ziyareti

Alpullu'yu çok iyi tanıyan uzmanlardan biri olan Kadri Özçetin Atatürk'ün Alpullu'yu iki kez ziyaret ettiğini söylüyor. Birincisi 1930 yılında ve ikincisi 1336 veya 37 yılında. Fakat, farklı görüşler var. Herkes aynı görüşte değil. İkinci kez geldiyse mutlaka anı defterinde ikinci yazısı veya basının izleme kaydı olurdu deniyor. İkinci geziye ilişkin olarak da farklı haber ve resimlerin olması gerekiyor. Belki vardır. Bu konuda ek bilgiler bulunursa onları da elbette okurlarla paylaşacağız.

1930 Ziyareti

Tekeşin (2017) Atatürk'in 20 Aralık 1930 tarihinde bir pazar günü sabah saat altıda geldiğini belirtiyor. Tren yolculuğu 8,5 veya 9 saat sürmüş olmalı. Atatürk’ün Alpullu’ya gelişini Ahmet Hamdi Başar,“Ertesi sabah Alpullu Şeker Köyü'ndeydi.” şeklinde yazmış. Öyle anlaşılıyor ki Atatürk Alpullu'ya geldiği 1930 yılında beldenin adı Şeker Köy... Yerleşim yerinin adını Atatürk'ün değiştirdiğine ilişkin bir kayıt yok.

Yine Tekeşin'in yazdıklarından okumaya devam edelim:

"Şahap Ege, Atatürk’ün geç saatlere kadar ilgililerden pancar ziraatı ve şeker sanayisi hakkında bilgi aldığını geceyi trende geçirdiğini ve saat 10.00’da [burada saat 10 diye belirtiliyor. Başka kaynaklarda "beşi beş geçe" diye belirtilmiş. Bu yüzden saat vermeden "sabah saatlerinde" demek daha doğru]. fabrika önünde duran vagonundan çıktığını, üzerinde spor bir elbisenin bulunduğunu, fabrikanın önündeki giriş yerine geniş bir merdiven yapıldığını Atatürk’ün buraya geldiğinde, O’nu Fabrika Müdürü Gutherz’in Almanca uzun bir konuşma ile karşıladığını ve fabrika hakkında bilgi verdiğini söylemiştir.
Ege, o sırada Atatürk’ü karşılayanlar ve çok yakınında bulunanlar arasında yer almıştır.

Atatürk’ü Alpullu’da eski İktisat Bakanlarından ve Alpullu Şeker Fabrikası’nın da kurucularından olan Edirne Milletvekili Şakir (Kesebir), Kırklareli Milletvekillerinden Dr. Fuat (Umay), Şevket (Ödül) ve diğer yetkililer karşılamışlardır. Ayrıca çevredeki köy ve kasabalardan gelmiş kalabalık bir halk topluluğu da hazır bulunmuştur. Atatürk Alpullu’da yaklaşık beş buçuk saat kalmıştır. Alpullu Şeker Fabrikası’nı gezerek yetkililerden bilgi almıştır.

Ayşe Kopuz, Tuğçe Tetik, " Trakya Bölgesi Alpullu Şeker Fabrikası’nın Mimari Açıdan İncelenmesi", 2016, Tekirdağ.

1930 ziyaretinde Atatürk'ün gece köşkte kalmadığı, geziden sonra Kırklareli'ye geçtiği ve oradada geceyi İstasyonda duraklayan trende geçirdiği bildirilmiştir.
(Bk. http://www.trakyagezi.com/gazi-mustafa- kemal-ataturkun-kirklareli-ziyareti/).

"Belediye binasının üst katında bir oda ve banyo hazırlanmasına karşın geceyi istasyonda bekleyen trende geçirmiştir."

1936-37 Ziyareti

Atatürk'ün ikinci gelişinin Trakya Manevraları sırasında olduğu düşünülüyor. Lüleburgaz ve Babaeski'ye geldiği belirtiliyor. Fakat Alpullu'ya geldiğine ve köşkte yattığına ilişkin kaynak ve belge yok.

Anı Defteri ve Anı Yazıları

Atatürk'ün anı yazısı. Alpullu Şeker Fabrikası’nı gezdikten sonra Atatürk “Ergene Köşkü”nde bulunan “Anı Defteri”ne şu satırları yazmıştır: “Alpullu Şeker Fabrikasını gezdim. Gördüğüm vaziyetten çok memnun kaldım. Müessesenin daha tevsii etmesini ve şimdiye kadar olduğundan fazla muvaffak olmasını dilerim. Memleketimizin her müsait mıntıkasında şeker fabrikalarının çoğalması ve bu suretle memleketin şeker ihtiyacının temini mühim hedeflerimiz arasında tanınmalıdır.”

Fabrika Müdürünün Anı Yazısı: Anı defterini açılışından itibaren çeşitli kişiler imzalamışlar ve bunlardan biri de fabrikanın Macar müdürüdür. Kopuz ve Tetik'in (2016) bildirdiklerine göre Fabrika Müdürü Herman anı defterine şu satırları yazmıştır: “Alpullu’da geçirdiğim 10 kampanyayı, daima tam bir hoşnutlukla yad edeceğim. Burada memleketi ve insanları sevmeği ve takdir etmeyi öğrendim. 1926 yılında kuruluşundan beri inkişafına şahid olduğum bu fabrikaya bütün kalbimle bağlandım. Bu sebepten, bir Macar vatandaşı olarak, en samimi temennim, Alpullu Şeker Fabrikasının 1926 senesinden bu güne kadar inkişafını adım adım takip ettim. Türk işçisinin kabiliyetine ve yaratıcılığına hayran oldum. Alpullu’dan ayrılırken Türk ulusuna karşı beslediğim yüksek duygular bende ebediyyen bâki kalacaktır.”

Mühendis Gutherz Herman, Macaristan “Selypin Ungarn” şeker fabrikası eski müdürü ve Alpullu Fabrika Fen müdürü, 13 Kasım 1935.