Mimar Sinan Köprüsü (Alpullu Ergene Köprüsü)
Konu hakkında "Ergene Köprüsü" maddesine bakınız.
Mimar Sinan Köprüsü Yanındaki Öküz Arabası Köprüsü
Rahmetli Mimar Sinan bir köprü yapmış, pîr yapmış... Köprü neredeyse 500 yıldır ayakta ve hiç bir şey olmamış, ama ağır yükle yüklü öküz arabaları bu köprüyü çıkmakta zorlanırlarmış. Bu yüzden çok eski zamandan beri yanına bir de ağaçtan başka bir köprü daha yapılmış. Bu köprü sellerle yıkıldığından her bir kaç senede bir yenilenir yeniden yapılırmış. Şeker fabrikası 1926 yılında yapılınca köylülerin öküz arabalarıyla getirdikleri pancarları Ergene Nehri üzerinden kolay geçirebilmeleri için Mimar Sinan Köprüsünün "menba" tarafına düz bir köprü daha yapılmış. Önceleri tahtadan, daha sonraları demirden... Kemal Çıkla, "Tren raylarından yaptılar", diyor. Üç dört tane tren rayını boydan boya uzatmışlar ve üzerine demir saç kaynatarak köprü yapmışlar. Bu köprü şimdiki mezbahanın tam karşısındaymış. Genişliği bir öküz arabası geçecek kadarmış.
Mimar Sinan Köprüsünden Sonra Gelen Eski Sinanlı Köyü Yolu Köprüleri
Ergene Köprüsü'nden Sinanlı'ya ulaşan eski yolun üzerinde 4 farklı köprü var. Bunlar çok eski zamanlardan kalma köprüler. Bir kısmı daha sonraki tarihlerde yenilenmiş. Örneğin iki tanesi 1933 yılında yeniden yapılmış. Bu köprüler Ergene nehrinin kollarıyla alakalı veya bataklık yerlere yapılmış. Eski tarihli çizim ve fotoğraflara baktığımızda Ergene Köprüsü'nden sonra birbirine yakın konumda üç köprü olduğunu görüyoruz. Söz konusu üç köprünün etrafında bir göl var. Tam da göl değil. Bir tür bataklık olabilir. Bu çukurluk bölge sonraki yıllarda doldurulmuş olabilir. Yaşlılar o bölgede bir göl olduğundan söz ediyorlar ve çeşitli yazılarda bu göle atıf var. Sivrisinek kaynağı olduğu belirtiliyor. Alpullu mıntıkası yerleşim yeri olmadan önce bu göl ve bataklıkla biliniyormuş.
Edirne'nin Sinanlı Karyesinden Yusufoğlu ve arkadaşlarının, Mehmed Paşa Cisr-i Kebiri'nden kendi köylerine kadar uzanan yoldaki köprülerin müteahhitler tarafından kötü tamir edildiğine dair mahzar.
Mandıra Köprüleri
Kemal Çıkla'ya göre şimdiki yeni yol yapılmadan önce orada mandıraya giden bir yol varmış ve üzerinde de iki köprü varmış. Bu köprülerin tabyaları tahtadan imiş. "Ben kızandım, oradan geçerdim" diyor. Bilmiyorum, bu bilgiler ne kadar doğru. Araştırmak gerek.
Pancarköy Dereleri Köprüleri
Alpullu mücavir topraklarındaki Pancarköy dereleri üzerinde sekiz köprü olmuş, bunlardan altısı varlığını sürdürmeye devam ediyor. Birincisi, Çiftliğin eski fırınına giden yol üzerinde. İkinci ve üçüncü köprüler mahalle aralarında, dördüncü köprü Saray yolu üzerinde. Beşincisi itfaiyenin orada, altıncısı Mimar Sinan Köprüsü'ne giden eski yol üzerindeki demiryolu köprüsü, yedincisi Alpullu karayolu köprüsü... Günümüzde var olmayan sekizinci köprü, eski İlkokul binasından Barış Parkı'na geçerken eski Pancarköy deresinin üzerindeymiş.
"Pancarköy Deresi" yerine "dereleri" sözcüğünü kullandım. Çünkü tarihte birbirine paralel akan iki deremiz olmuş. Su baskınları sıkıntı yaratınca yetkililer eski su yolunu iptal edip 100 metre batısına yeni bir dere açmaya karar vermişler. Biz ona Yeni Pancarköy Deresi derdik... Zaman içinde eskisi unutulup kötürüm hale gelince Pancarköy Deresi tekleşti. Yeni Pancarköy Deresi'nin hangi tarihte açıldığına ilişkin bilgi bulamadık. Kemal Çıkla "1935'lerden sonra" diye bilgi veriyor. Fakat, Saray Binası inşaatından önce yeni dere açılmış olmalı. Çünkü 1932-35 yılları Alpullu'nun yoğun inşaat dönemi. Eski dere, şimdiki futbol sahasının altından geçiyordu. Futbol sahası 1933 haziranında hizmete alındığına göre yeni dere en az bir yıl önce açılmış olmalı. 1932 yılı düşünülebilir. Bu tarih aynı zamanda Saray Köprüsü'nün doğuşu...
Eski Pancarköy Deresi Üzerinde İlkokul Altındaki Köprü
Eski Pancarköy Deresi; yılan gibi kavisli, eğri-büğrü ve sığ... Teliçi'nden Saray Binası'na uzanan ana yolda ve şimdiki ortaokul bahçesinin hizasında küçük bir köprü varmış. Muhtemelen taş ayaklı, tahtadan yapılmış küçük bir menfez şeklinde... Okul arka bahçesinin bitiminden Barış Parkı'na geçiş olan yerde... Bu köprüye ilişkin bir fotoğraf yok. Sadece 1930 tarihli bir fotoğraftan orada bir menfez veya köprücük olması gerektiği sonucunu çıkarıyoruz.
Yeni Pancarköy Deresi Köprüleri
Yeni Pancarköy Deresi üzerinde, biri 1956 Seli'nde yıkılan beş köprü var.
1. Çiftlik fırını köprüsü. İlk fırın köprüsü 1930-35 yılları arasında yapılmış olmalı. Bu konuda bilgi bulamadık. Pancarköy Deresi tarihte birçok kez ıslah ediliyor. Dere 1970'li yıllarda genişletilip-açılırken eski köprüyü yıkmak gerekmiş. Uzun yıllar öyle yıkık kalmış. Daha sonra Ahmet Durgun'un Belediye Başkanlığı zamanında beton malzemeyle yeniden yapılmış.
2. Saray Köprüsü: Çarşıdan çıkıp Saray Binası'na giden yol üzerinde... Bu yüzden kısaltma yaparak ona kısaca "Saray Köprüsü" diyoruz. Saray binasına olan yakınlığı nedeniyle...
Saray Köprüsü 1932'de ilk yapıldığı zaman tabliyeleri ağaçtanmış... 1956 Seli'nden sonra köprüye demir tabliyeler döşenmiş. En son 1996 yılında beton malzeme kullanılarak bütünüyle yeniden inşa edilmiş.
Saray Köprüsü, 1996 yılına kadar "bir araç geçecek kadar" dar... Karşıdan gelen, köprüdeki aracın geçmesini bekliyor... 1996 yılından sonra, geliş ve gidişi yolu olan büyük bir köprü haline geliyor.
Ana caddenin Bulvar haline getirilmesiyle birlikte köprü de genişletilmiş. Genişletme çalışması Erdoğan Duygan zamanında Karayolları tarafından yapılmış. Yeni Saray köprüsünün yapımında Duygan'ın da önemli katkısı olmuş. Bazı vatandaşlar "Duygan sadece demir parmaklıkları yaptı" diyorlar ama inşaatın bürokratik işlemlerini gerçekleştirmek dahi başlı başına iş... Var olan eski köprünün yanına ikinci bir köprü daha yapılmış. Garip bir şekilde orta bölümde yayaların geçebilecekleri dar bir alan var. Ekleme köprü olduğu için böyle bir sonuç ortaya çıkmış.
Saray Köprüsü'nün bir özelliği var. Tabliye altından karşı mahallenin su boruları geçiyor ve bunun yanında telefon ve elektrik telleri... Bu özelliğiyle stratejik.... 1932 tarihli Saray Köprüsü 1956 Seli'nde yıkılmış. Mevcut ayakların üzerine iki geniş kalas atmışlar insanlar korkarak epey bir süre bu kalasların üzerinden karşıya geçmişler. Sonra köprüyü yeniden yapmak için uzun tren raylarından yararlanmışlar. Rayların üzerine demir tabya ve korkuluklardan oluşan bir köprü yapmışlar. Erdoğan Duygan zamanında yol genişletilince buraya bütünüyle betondan yeni bir köprü yapılmış.
3. Sanayi tahta köprüsü. Bu köprüyü hatırlamıyorum, fakat bilenler anlattı. Bir zamanlar Sanayi bölgesine geçmek için Saray Köprüsü ile İtfaiye Köprüsü arasında tahta bir köprü varmış.
4. İtfaiye köprüsü. Bu köprü Saray Köprüsü ile aynı zamanda yapılmış olmalı yani 1932 yılında... 1956 yılındaki selde yıkılmış ve bir daha yapılmamış.
5 Alpullu Köprüsü. Karayolları tarafından 1970'li yıllarda yapılmış. Bu yapıya "Alpullu Köprüsü" adını Karayolları vermiş ve girişte bir tabelayla bu durumu belirlemiş.
5. Mimar Sinan Köprüsü'ne giden eski yol üzerindeki demiryolu köprüsü. Demiryolunun inşası zamanında yapılmış çok eski bir köprü. 1870 yıllardan kalan... Mimar Sinan Köprüsünden sonra en eski iki köprü, demiryolları köprüleridir.
Samafor / Gülbahçe Mahallesi Köprüleri
Samafor'daki Demiryolualtı mahallesine, alt yoldan giderken hemen sağda. Bir demiryolu köprüsü... Altından şimdilerde bir nehir veya dere geçmiyor. Fakat zamanında muhtemelen oradan bir çatak (küçük derecik) geçiyormuş. Osman Karabıçak ağabey çocukken orada bir göl oluştuğunu, yakındaki bir artezyenden su geldiğini, orada yıkandıklarını, yüzdüklerini anlattı. Günümüzde büyük ölçüde toprağa gömülmüş durumda. İnsanlara hatıralarını yaşatan bir köprü. İnternette yaptığım incelemeden, köprünün Mezarlık arkası çataktan gelen su yoluyla ilgili olabileceği anlaşılıyor. Bazı yaşlılar eski Pancarköy Deresi'nin oraya kadar uzandığını söyleseler de, derenin "kıvrılma ve uzanım doğrultusunun" bu görüşü desteklemediği görülüyor. Örneğin, Kemal Çıkla Pancarköy Deresi'nin eskiden İtfaiye Köprüsünün oradan Çamlığa doğru kıvrılıp şimdiki Samafor mahallesi yolunun altından o köprüye uzandığını düşünüyor.
Uzun Ergene Köprüsü (Yeni Köprü)
Yapıldığı zaman adını öyle koymuştuk. Yeni yapıldığı için "Yeni Köprü" dedik... Hani, yeni derken 1970'li yıllar... Neredeyse 50 yıl olmuş. Alpullu ile Sinanlı arasında uzanan yolun orta bölümünde... Alpullu'nun mücavir sınırları içinde değerlendirilebilir. Karayolları tarafından yapımına 1973 yılında başlanmış 1975 yılında tamamlanmış. Alpullu'dan Sinanlı'ya uzanan o yol bütünüyle yeniden yapılmış. Sıfırdan açmışlar. Yol üzerindeki beton köprü gibi, Sinanlı-Mandıra yolu da bütünüyle yeni...
Yol ve köprü tamamlanınca bir takım inşaat malzemeleri artıyor. O sırada da Samafor caminin yapımına başlanmış. Cami yaptırma derneği bu malzemeleri talep ediyor ve alıyor. Samafor/Gülbahçe Camiinin yapımında bu malzemelerden de yararlanılmış.
a Tomo Mimarlık, "Sokollu Mehmet Paşa Köprüsü Kırklareli / Alpullu", https://www.restorasyonforum.com/index.php?topic=2130.0
----
Konu hakkında "Ergene Köprüsü" maddesine bakınız.
Mimar Sinan Köprüsü Yanındaki Öküz Arabası Köprüsü
Rahmetli Mimar Sinan bir köprü yapmış, pîr yapmış... Köprü neredeyse 500 yıldır ayakta ve hiç bir şey olmamış, ama ağır yükle yüklü öküz arabaları bu köprüyü çıkmakta zorlanırlarmış. Bu yüzden çok eski zamandan beri yanına bir de ağaçtan başka bir köprü daha yapılmış. Bu köprü sellerle yıkıldığından her bir kaç senede bir yenilenir yeniden yapılırmış. Şeker fabrikası 1926 yılında yapılınca köylülerin öküz arabalarıyla getirdikleri pancarları Ergene Nehri üzerinden kolay geçirebilmeleri için Mimar Sinan Köprüsünün "menba" tarafına düz bir köprü daha yapılmış. Önceleri tahtadan, daha sonraları demirden... Kemal Çıkla, "Tren raylarından yaptılar", diyor. Üç dört tane tren rayını boydan boya uzatmışlar ve üzerine demir saç kaynatarak köprü yapmışlar. Bu köprü şimdiki mezbahanın tam karşısındaymış. Genişliği bir öküz arabası geçecek kadarmış.
Mimar Sinan Köprüsünden Sonra Gelen Eski Sinanlı Köyü Yolu Köprüleri
Ergene Köprüsü'nden Sinanlı'ya ulaşan eski yolun üzerinde 4 farklı köprü var. Bunlar çok eski zamanlardan kalma köprüler. Bir kısmı daha sonraki tarihlerde yenilenmiş. Örneğin iki tanesi 1933 yılında yeniden yapılmış. Bu köprüler Ergene nehrinin kollarıyla alakalı veya bataklık yerlere yapılmış. Eski tarihli çizim ve fotoğraflara baktığımızda Ergene Köprüsü'nden sonra birbirine yakın konumda üç köprü olduğunu görüyoruz. Söz konusu üç köprünün etrafında bir göl var. Tam da göl değil. Bir tür bataklık olabilir. Bu çukurluk bölge sonraki yıllarda doldurulmuş olabilir. Yaşlılar o bölgede bir göl olduğundan söz ediyorlar ve çeşitli yazılarda bu göle atıf var. Sivrisinek kaynağı olduğu belirtiliyor. Alpullu mıntıkası yerleşim yeri olmadan önce bu göl ve bataklıkla biliniyormuş.
Edirne'nin Sinanlı Karyesinden Yusufoğlu ve arkadaşlarının, Mehmed Paşa Cisr-i Kebiri'nden kendi köylerine kadar uzanan yoldaki köprülerin müteahhitler tarafından kötü tamir edildiğine dair mahzar.
Mandıra Köprüleri
Kemal Çıkla'ya göre şimdiki yeni yol yapılmadan önce orada mandıraya giden bir yol varmış ve üzerinde de iki köprü varmış. Bu köprülerin tabyaları tahtadan imiş. "Ben kızandım, oradan geçerdim" diyor. Bilmiyorum, bu bilgiler ne kadar doğru. Araştırmak gerek.
Pancarköy Dereleri Köprüleri
Alpullu mücavir topraklarındaki Pancarköy dereleri üzerinde sekiz köprü olmuş, bunlardan altısı varlığını sürdürmeye devam ediyor. Birincisi, Çiftliğin eski fırınına giden yol üzerinde. İkinci ve üçüncü köprüler mahalle aralarında, dördüncü köprü Saray yolu üzerinde. Beşincisi itfaiyenin orada, altıncısı Mimar Sinan Köprüsü'ne giden eski yol üzerindeki demiryolu köprüsü, yedincisi Alpullu karayolu köprüsü... Günümüzde var olmayan sekizinci köprü, eski İlkokul binasından Barış Parkı'na geçerken eski Pancarköy deresinin üzerindeymiş.
"Pancarköy Deresi" yerine "dereleri" sözcüğünü kullandım. Çünkü tarihte birbirine paralel akan iki deremiz olmuş. Su baskınları sıkıntı yaratınca yetkililer eski su yolunu iptal edip 100 metre batısına yeni bir dere açmaya karar vermişler. Biz ona Yeni Pancarköy Deresi derdik... Zaman içinde eskisi unutulup kötürüm hale gelince Pancarköy Deresi tekleşti. Yeni Pancarköy Deresi'nin hangi tarihte açıldığına ilişkin bilgi bulamadık. Kemal Çıkla "1935'lerden sonra" diye bilgi veriyor. Fakat, Saray Binası inşaatından önce yeni dere açılmış olmalı. Çünkü 1932-35 yılları Alpullu'nun yoğun inşaat dönemi. Eski dere, şimdiki futbol sahasının altından geçiyordu. Futbol sahası 1933 haziranında hizmete alındığına göre yeni dere en az bir yıl önce açılmış olmalı. 1932 yılı düşünülebilir. Bu tarih aynı zamanda Saray Köprüsü'nün doğuşu...
Eski Pancarköy Deresi Üzerinde İlkokul Altındaki Köprü
Eski Pancarköy Deresi; yılan gibi kavisli, eğri-büğrü ve sığ... Teliçi'nden Saray Binası'na uzanan ana yolda ve şimdiki ortaokul bahçesinin hizasında küçük bir köprü varmış. Muhtemelen taş ayaklı, tahtadan yapılmış küçük bir menfez şeklinde... Okul arka bahçesinin bitiminden Barış Parkı'na geçiş olan yerde... Bu köprüye ilişkin bir fotoğraf yok. Sadece 1930 tarihli bir fotoğraftan orada bir menfez veya köprücük olması gerektiği sonucunu çıkarıyoruz.
Yeni Pancarköy Deresi Köprüleri
Yeni Pancarköy Deresi üzerinde, biri 1956 Seli'nde yıkılan beş köprü var.
1. Çiftlik fırını köprüsü. İlk fırın köprüsü 1930-35 yılları arasında yapılmış olmalı. Bu konuda bilgi bulamadık. Pancarköy Deresi tarihte birçok kez ıslah ediliyor. Dere 1970'li yıllarda genişletilip-açılırken eski köprüyü yıkmak gerekmiş. Uzun yıllar öyle yıkık kalmış. Daha sonra Ahmet Durgun'un Belediye Başkanlığı zamanında beton malzemeyle yeniden yapılmış.
2. Saray Köprüsü: Çarşıdan çıkıp Saray Binası'na giden yol üzerinde... Bu yüzden kısaltma yaparak ona kısaca "Saray Köprüsü" diyoruz. Saray binasına olan yakınlığı nedeniyle...
Saray Köprüsü 1932'de ilk yapıldığı zaman tabliyeleri ağaçtanmış... 1956 Seli'nden sonra köprüye demir tabliyeler döşenmiş. En son 1996 yılında beton malzeme kullanılarak bütünüyle yeniden inşa edilmiş.
Saray Köprüsü, 1996 yılına kadar "bir araç geçecek kadar" dar... Karşıdan gelen, köprüdeki aracın geçmesini bekliyor... 1996 yılından sonra, geliş ve gidişi yolu olan büyük bir köprü haline geliyor.
Ana caddenin Bulvar haline getirilmesiyle birlikte köprü de genişletilmiş. Genişletme çalışması Erdoğan Duygan zamanında Karayolları tarafından yapılmış. Yeni Saray köprüsünün yapımında Duygan'ın da önemli katkısı olmuş. Bazı vatandaşlar "Duygan sadece demir parmaklıkları yaptı" diyorlar ama inşaatın bürokratik işlemlerini gerçekleştirmek dahi başlı başına iş... Var olan eski köprünün yanına ikinci bir köprü daha yapılmış. Garip bir şekilde orta bölümde yayaların geçebilecekleri dar bir alan var. Ekleme köprü olduğu için böyle bir sonuç ortaya çıkmış.
Saray Köprüsü'nün bir özelliği var. Tabliye altından karşı mahallenin su boruları geçiyor ve bunun yanında telefon ve elektrik telleri... Bu özelliğiyle stratejik.... 1932 tarihli Saray Köprüsü 1956 Seli'nde yıkılmış. Mevcut ayakların üzerine iki geniş kalas atmışlar insanlar korkarak epey bir süre bu kalasların üzerinden karşıya geçmişler. Sonra köprüyü yeniden yapmak için uzun tren raylarından yararlanmışlar. Rayların üzerine demir tabya ve korkuluklardan oluşan bir köprü yapmışlar. Erdoğan Duygan zamanında yol genişletilince buraya bütünüyle betondan yeni bir köprü yapılmış.
3. Sanayi tahta köprüsü. Bu köprüyü hatırlamıyorum, fakat bilenler anlattı. Bir zamanlar Sanayi bölgesine geçmek için Saray Köprüsü ile İtfaiye Köprüsü arasında tahta bir köprü varmış.
4. İtfaiye köprüsü. Bu köprü Saray Köprüsü ile aynı zamanda yapılmış olmalı yani 1932 yılında... 1956 yılındaki selde yıkılmış ve bir daha yapılmamış.
5 Alpullu Köprüsü. Karayolları tarafından 1970'li yıllarda yapılmış. Bu yapıya "Alpullu Köprüsü" adını Karayolları vermiş ve girişte bir tabelayla bu durumu belirlemiş.
5. Mimar Sinan Köprüsü'ne giden eski yol üzerindeki demiryolu köprüsü. Demiryolunun inşası zamanında yapılmış çok eski bir köprü. 1870 yıllardan kalan... Mimar Sinan Köprüsünden sonra en eski iki köprü, demiryolları köprüleridir.
Samafor / Gülbahçe Mahallesi Köprüleri
Samafor'daki Demiryolualtı mahallesine, alt yoldan giderken hemen sağda. Bir demiryolu köprüsü... Altından şimdilerde bir nehir veya dere geçmiyor. Fakat zamanında muhtemelen oradan bir çatak (küçük derecik) geçiyormuş. Osman Karabıçak ağabey çocukken orada bir göl oluştuğunu, yakındaki bir artezyenden su geldiğini, orada yıkandıklarını, yüzdüklerini anlattı. Günümüzde büyük ölçüde toprağa gömülmüş durumda. İnsanlara hatıralarını yaşatan bir köprü. İnternette yaptığım incelemeden, köprünün Mezarlık arkası çataktan gelen su yoluyla ilgili olabileceği anlaşılıyor. Bazı yaşlılar eski Pancarköy Deresi'nin oraya kadar uzandığını söyleseler de, derenin "kıvrılma ve uzanım doğrultusunun" bu görüşü desteklemediği görülüyor. Örneğin, Kemal Çıkla Pancarköy Deresi'nin eskiden İtfaiye Köprüsünün oradan Çamlığa doğru kıvrılıp şimdiki Samafor mahallesi yolunun altından o köprüye uzandığını düşünüyor.
Uzun Ergene Köprüsü (Yeni Köprü)
Yapıldığı zaman adını öyle koymuştuk. Yeni yapıldığı için "Yeni Köprü" dedik... Hani, yeni derken 1970'li yıllar... Neredeyse 50 yıl olmuş. Alpullu ile Sinanlı arasında uzanan yolun orta bölümünde... Alpullu'nun mücavir sınırları içinde değerlendirilebilir. Karayolları tarafından yapımına 1973 yılında başlanmış 1975 yılında tamamlanmış. Alpullu'dan Sinanlı'ya uzanan o yol bütünüyle yeniden yapılmış. Sıfırdan açmışlar. Yol üzerindeki beton köprü gibi, Sinanlı-Mandıra yolu da bütünüyle yeni...
Yol ve köprü tamamlanınca bir takım inşaat malzemeleri artıyor. O sırada da Samafor caminin yapımına başlanmış. Cami yaptırma derneği bu malzemeleri talep ediyor ve alıyor. Samafor/Gülbahçe Camiinin yapımında bu malzemelerden de yararlanılmış.
a Tomo Mimarlık, "Sokollu Mehmet Paşa Köprüsü Kırklareli / Alpullu", https://www.restorasyonforum.com/index.php?topic=2130.0
----
Köprüler
Kadri Özçetin
Kalıp Şeker
Kampanya Açılışı
Kampanyalar
Kanalizasyon
Kantarlar
Kantin
Karabatak
Karakol
Karataş Yem
Kardeş Köyler
Kardeş Şehirler
Kaynaklarım
Kazan Dairesi
Kelle Şekeri
Kesme Şeker
Keşan
Kır Kahvesi
Kırkdört Evler
Kırklareli
Kısım Maçları
Kısmet Evleri
Kış-Kıyamet
Kimya Laboratuvarı
Kireç Atıkları
Kireç Dairesi
Kooperatif
Korugan
Kosta
Kuruş-Para
Köprübaşı
Köprüler
Köy Adlarının Değişmesi
Kum, Çakıl, Kil
Kuraklık
Kurban Bayramı
Kurtuluşu
Kuyruk
Küp Şeker
Küspe
Küspe Havuzları
Küşad-ı Resmî
Kütüphane
